Konkurs na zagospodarowanie terenów przy dworcu w Kołobrzegu

nazwa:

Konkurs urbanistyczno - architektoniczny ideowy na zagospodarowanie terenów przy dworcu PKP i dworcu autobusowym w Kołobrzegu.
autor:

Karolina Groborz, Rafał Paszenda
projekt:

2016r.
nagrody:

Wyróżnienie II stopnia

PROBLEMY

TEREN KOLEJOWY - Zlokalizowany w centralnej części dworzec wraz z infrastrukturą kolejową stanowi istotną barierę urbanistyczną dla miasta. Linia kolejowa, która łączy Kołobrzeg z z siecią kolejową całego kraju jednocześnie rozdziela miasto na dwie części: część śródmieścia ze starówką oraz część uzdrowiskową Kołobrzegu. Stanowi barierę komunikacyjną dla mieszkańców oraz turystów, utrudniając poruszanie się między tymi dwoma częściami miasta. Przejście przez tory umożliwia istniejąca kładka, która jednak jest niewystarczająca dla osób z ograniczoną mobilnością i rowerzystów. Tereny zajmowane aktualnie przez kolej nie wykorzystują swojego potencjału wynikającego z lokalizacji na styku śródmieścia i dzielnicy uzdrowiskowo-turystycznej. Obszar, który mógłby być terenem reprezentacyjnym miasta, z powodu nieuporządkowania i zaniedbania staje się zapleczem komunikacyjnym i technicznym uniemożliwiając jego równomierny rozwój. Wszystko to ma negatywny wpływ na jakość i estetykę przestrzeni miejskiej.

ŚRÓDMIEŚCIE - Obszar śródmieścia jest zauważalnie mniej uczęszczany przez turystów w porównaniu do terenów nadmorskich w szczególności w okresie wakacyjnym. Centrum miasta użytkowane jest niemal wyłącznie przez mieszkańców i sporadycznie przez turystów. Wiele przestrzeni jest zaniedbanych, co nie zachęca do spędzania tam czasu wolnego. Brakuje miejsc atrakcyjnych dla przyjezdnych, które byłyby elementem generującym ruch w tej części miasta lub są nie po drodze.

PUNKTY WĘZŁOWE - Bariera w postaci terenów kolejowych sprawia, że miasto użytkowane jest nierównomiernie. Ograniczona ilość przejść powoduje, iż niektóre ulice uczęszczane są nadmiernie, kosztem innych terenów, które przestają być użytkowane. Przykładem jest ulica Reymonta na odcinku pomiędzy dworcem kolejowym a plażą. Z racji tego, że jest to jedyna droga łącząca teren śródmieścia oraz dworca kolejowego z plażą, odcinek ten staje się punktem, gdzie kumuluje się cały ruch pieszy i kołowy.Drugim punktem wzmożonego ruchu pieszego jest kładka prowadząca nad torami oraz ulica Norwida znajdująca się na jej przedłużeniu, która tym samym jest najkrótszą trasą dojścia do plaży.

RZEKA - Atutem miasta jest przepływająca przez Kołobrzeg rzeka Parsęta. Obok terenów nadmorskich, tereny rzeczne mają szanse stać się dodatkową atrakcją miasta. Tereny znajdujące się wzdłuż rzeki to w dużej mierze tereny zaniedbane lub niezagospodarowane. Istniejące zagospodarowanie terenów wzdłuż Parsęty ogranicza się do ciągów pieszych i rowerowych o niskiej jakości wykorzystywanych prawie wyłącznie przez mieszańców miasta. Brakuje przestrzeni publicznych, miejsc umożliwiających odpoczynek oraz przyjemne użytkowanie. Miasto nie korzysta z potencjału jaki niesie ze sobą posiadanie rzeki. Choć częściowo wykorzystywana np. na spływy kajakowe, stanowi element zapomniany i zaniedbany.

UZASADNIENIE - Analizując stan istniejący oraz problem podziału miasta terenami kolejowymi na dwie części, uważamy, że wszelkie próby łączenia śródmieścia z dzielnicą uzdrowiskową pojedynczymi przejściami jest tylko półśrodkiem i nie usuwa przyczyny problemu. Według nas najlepszym rozwiązaniem jest likwidacja przyczyny a nie skutku zaistniałej sytuacji. Sugerujemy przeniesienie całej infrastruktury kolejowej do innej lokalizacji, która rozwiąże obecny problem oraz przyniesie wiele zysków nie tylko dla terenu objętego opracowaniem ale również innych obszarów miasta Kołobrzeg. Rewitalizacja terenów przykolejowych nie poprawi funkcjonowania miasta na tyle, na ile mogłoby to zrobić utworzenie dworca na obrzeżach miasta. Kołobrzeg nie jest stacją pośrednią tylko końcową, więc przesunięcie dworca przy tej wielkości miasta nie powinno być kwestią problematyczną zważywszy na zyski możliwe do uzyskania.

PROPOZYCJE ZMIAN

NOWA LOKALIZACJA DWORCA KOLEJOWEGO I AUTOBUSOWEGO - Głównym założeniem było uwolnienie terenów infrastruktury kolejowej w centrum miasta. Jako, że Kołobrzeg nie jest miastem rozległym, najlepszym rozwiązaniem jest przeniesienie dworca kolejowego na obrzeża miasta. Według naszej opinii największy potencjał dla rozwoju całego miasta mają tereny w jego południowej części, w rejonie ogródków działkowych i terenów rolnych. Dodatkowym argumentem przemawiającym za lokalizacją dworca w tym fragmencie miasta jest jego bliskie sąsiedztwo ze starówką. Naszym głównym celem było takie umiejscowienie dworca, aby użytkownicy, głównie turyści, kierując się z dworca nad morze „przechodzili” przez historyczne centrum miasta, które automatycznie będzie częściej uczęszczane. Poskutkuje to rozwojem terenów bezpośrednio przy nowym dworcu, podniesieniem ich wartości oraz spowoduje ożywienie przestrzeni śródmiejskiej. Nowa lokalizacja dworca całkowicie usuwa problem bariery, którą stanowiły tereny kolejowe dzieląc miasto na dwie części. Daje możliwość rozwoju terenów w centrum miasta w sposób spajający i integrujący miasto poprzez wprowadzenie nowych lub kontynuację istniejących już funkcji, w zależności od rzeczywistych potrzeb miasta. Dworzec autobusowy może pozostać w miejscu gdzie znajduje się obecnie, bądź zostać przeniesiony razem z dworcem kolejowym. W przypadku przeniesienia bazy autobusowej do nowej lokalizacji, w centrum miasta sugerujemy stworzyć reprezentacyjny punkt przesiadkowy.

NOWA SIEĆ DRÓG - Na zwolnionym terenie po infrastrukturze kolejowej proponujemy wprowadzenie nowych dróg oraz ścieżek pieszych i rowerowych łączących drogi istniejące i umożliwiających minimalizację czasu przejścia ze śródmieścia do dzielnicy uzdrowiskowej oraz nad morze. Przejścia na całej długości terenu spowodują równomierne jego użytkowanie oraz usprawnią poruszanie się po mieście zarówno przez mieszkańców, jak i turystów.

WYKORZYSTANIE STAREJ NITKI KOLEJOWEJ - Na terenie po usuniętej infrastrukturze kolejowej proponujemy pozostawienie jednej nitki kolejowej w celu sporadycznego używania jej w celach transportowych (do portu). Dodatkową opcją wykorzystania linii kolejowej jest wprowadzenie elektrycznej kolejki miejskiej, która obok wodnej taksówki mogłaby być alternatywną formą transportu zbiorowego.

BULWAR NAD PARSĘTĄ - Lokalizacja nowego dworca w południowych fragmentach miasta da impuls do rewitalizacji terenów przy rzece oraz kanale, które mogą stać się nowymi bulwarami miasta. Nowa lokalizacja terenów kolejowych sprzyja wykorzystaniu tych terenów jako dodatkowy trakt komunikacyjny łączący dworzec ze strefą nadmorską, najchętniej uczęszczaną przez turystów. Wprowadzając kompleksowe zagospodarowanie w postaci ścieżek pieszych, rowerowych, elementów małej architektury oraz miejsc odpoczynku nad rzeką np. w postaci pomostów z leżakami, tereny nadrzeczne mogą stać się dodatkową atrakcją miasta oraz przestrzenią integracji mieszkańców.

WODNA TAKSÓWKA - Pomysłem na alternatywną formę poruszania się po mieście jest wykorzystanie rzeki w transporcie miejskim i turystycznym. Proponujemy wprowadzenie taksówki wodnej, kursującej po rzece Parsęcie z terenu zlokalizowanego przy dworcu, aż do portu. Kursowanie taksówki wodnej może zostać w szczególności dostosowane do rozkładu jazdy pociągów. Na rzece, kanale, jak i w poszczególnych przystankach rzecznych mogą rozpocząć funkcjonowanie wypożyczalnie sprzętu wodnego, jak kajaki, rowery wodne itp.

ZYSKI

RÓWNOMIERNE UŻYTKOWANIE CAŁEGO MIASTA - Nowa lokalizacja dworca sprzyja równomiernemu użytkowaniu miasta. W chwili obecnej centrum jest mniej chętnie odwiedzane przez turystów ze względu na to, że jest „nie po drodze” na plażę. Umieszczenie dworca na obrzeżach daje możliwość wyboru większej ilości tras pieszych i niejako wymusza przejście przez tereny śródmieścia, by dotrzeć do celu. Spowoduje to ożywienie przestrzeni centrum i podniesie wartość tych terenów dla nowych inwestycji.

POŁĄCZENIE ŚRÓDMIEŚCIA Z DZIELNICĄ UZDROWISKOWĄ - Usunięcie kolei z centrum miasta daje możliwość połączenia obszaru śródmieścia z uzdrowiskiem poprzez nowe zagospodarowanie tego terenu. Struktura miasta ma szanse stać się bardziej zwarta i zacząć lepiej funkcjonować jako jeden organizm miejski, a nie jak wcześniej jako dwie odrębne jednostki. Ułatwi to korzystanie z miasta mieszkańcom oraz turystom oraz zlikwiduje istniejący problem bariery komunikacyjnej, będącej tematem tego konkursu.

NOWE ZAGOSPODAROWANIE TERENÓW PO STARYM DWORCU - Przesunięcie dworca kolejowego spowoduje udostępnienie terenów obecnej infrastruktury kolejowej zarówno dla nowej zabudowy, jak i dla ruchu pieszego, rowerowego i kołowego. Miasto zyska tereny wartościowe w korzystnej lokalizacji, które mogą być zagospodarowane dowolnie w zależności od potrzeb. Przykładowe kierunki rozwoju tego terenu to: rozwój dzielnicy uzdrowiskowej, kontynuacja zabudowy mieszkaniowej oraz infrastruktury turystycznej. Nowe tereny mogą zwierać również obszary usługowo-biurowe oraz rekreacyjne – zagospodarowanie terenami zielonymi, wodnymi, sportowymi itp.

WYGODNA I DOBRZE FUNKCJONUJĄCA INFRASTRUKTURA KOLEJOWA - Poprzez lokalizację dworca przy głównej drodze wylotowej z miasta przy jednoczesnej bliskości centrum możliwe jest stworzenie wygodnej i dobrze funkcjonującej infrastruktury kolejowej. Wybrane przez nas miejsce zapewnia dobry dostęp dla pojazdów, ale również możliwość dojścia pieszo z dworca bezpośrednio do centrum miasta. Lokalizacja daje również sposobność na stworzenie centrum przesiadkowego oraz skomunikowanie dworca z portem poprzez rewitalizacje terenów rzeki.

WZROST WARTOŚCI TERENÓW NADRZECZNYCH - Rewitalizacja terenów wzdłuż rzeki spowoduje wzrost zainteresowania nimi przez inwestorów, obszar będzie bardziej uczęszczany, nie tylko przez mieszkańców ale również i turystów. Wzrośnie przez to jakość przestrzeni publicznych miasta. Nowe zagospodarowanie tego terenu spowoduje poprawę warunków życia mieszkańców Kołobrzegu oraz podniesie atrakcyjność miejsca dla przyjezdnych. Teren nadrzeczny razem z jego różnorodnymi sposobami użytkowania (taksówka wodna, rowerki wodne, kajaki, ścieżki piesze i rowerowe) ma szanse stać się elementem wyróżniającym Kołobrzeg na tle okolicznych nadmorskich kurortów.